Wat is de optimale stooklijn van een warmtepomp?

Merk je dat je woning soms te warm is, en op andere momenten juist niet warm genoeg? Dan is de kans groot dat de stooklijn van je warmtepomp niet goed staat ingesteld. De juiste stooklijn zorgt ervoor dat je woning altijd aangenaam warm is, zonder dat de warmtepomp onnodig veel stroom verbruikt. Met de juiste stooklijn kun je flink energie, en dus ook kosten besparen.

In dit artikel lees je wat de stooklijn precies is, waarom die zo belangrijk is en hoe je de optimale stooklijn instelt voor jouw warmtepomp, stap voor stap.

De stooklijn bepaalt de verhouding tussen de buitentemperatuur en de watertemperatuur in je verwarmingssysteem. Bij koude buitentemperaturen moet het water in je vloerverwarming of radiatoren warmer zijn om je huis comfortabel te houden. Bij warm weer hoeft het water minder heet te zijn. De watertemperatuur in het verwarmingssysteem wordt ook wel de ‘aanvoertemperatuur’ genoemd.

De warmtepomp gebruikt de stooklijn om automatisch de juiste aanvoertemperatuur te bepalen. Zo blijft de temperatuur binnen stabiel, zonder dat je voortdurend aan de thermostaat hoeft te draaien. Dit zorgt voor comfort en het beste rendement.

Je krijgt de stooklijn door twee punten in te stellen. Dit doe je door te zeggen: als het buiten …°C is, moet de aanvoertemperatuur …°C zijn. Als je dit voor twee punten doet, kun je een lijn trekken. Dit is de stooklijn, en geeft aan bij welke buitentemperatuur welke aanvoertemperatuur door de warmtepomp geleverd wordt. Een groot verschil tussen de punten zorgt voor een ‘steile’ stooklijn en weinig voor een ‘vlakke’ stooklijn.

Bij een cv-ketel wordt het water vaak veel heter verwarmd, maar een warmtepomp werkt efficiënter bij lagere watertemperaturen. Daarom is de juiste stooklijn zo belangrijk: het bepaalt hoeveel warmte je systeem levert én hoeveel energie dat kost.

Een goed ingestelde stooklijn zorgt voor comfort en rendement. Is de lijn te steil, dan wordt het water te heet gemaakt. De warmtepomp verbruikt dan onnodig veel stroom en het rendement daalt. Is de lijn te vlak, dan kan het minder snel warm worden in huis en moet je eerder bijverwarmen.

Een verkeerde stooklijn herken je aan signalen zoals:

• Koude kamers of juist te warme ruimtes.

• Hogere energierekeningen dan verwacht.

• De warmtepomp slaat vaak aan en weer uit.

Een juiste instelling houdt de COP-waarde (het rendement van de warmtepomp) hoog en voorkomt slijtage aan de onderdelen. Kort gezegd: een optimale stooklijn betekent een stabiele binnentemperatuur, minder energieverbruik en een langere levensduur van je warmtepomp.

Er bestaat geen standaard stooklijn die voor iedereen werkt. De juiste instellingen hangen af van je woningtype, isolatie, en het afgiftesysteem (radiatoren of vloerverwarming).

Een goed geïsoleerd huis met vloerverwarming heeft meestal genoeg aan een lagere aanvoertemperatuur. Een oudere woning met radiatoren vraagt vaak om een iets hogere lijn.

Algemene richtlijnen voor verschillende afgiftesystemen:

Elk huis is anders, dus testen blijft belangrijk. Daarnaast is er ook een verschil tussen een hybride- en een all-electric warmtepomp:

Bij een hybride warmtepomp werkt de warmtepomp samen met je cv-ketel. De warmtepomp doet het grootste deel van het werk, maar de ketel springt bij als het buiten erg koud wordt. Hierdoor kun je de stooklijn iets lager instellen, want de ketel vangt pieken op. Zo bespaar je stroom en gas, terwijl je comfort behouden blijft. Let erop dat de ketel pas bijspringt als het echt nodig is, zo haal je het hoogste rendement uit de warmtepomp.

Bij een volledig elektrische warmtepomp moet het systeem het hele jaar door zelf zorgen voor verwarming. Daarom is het belangrijk om de stooklijn precies goed af te stellen. Hoe lager je de aanvoertemperatuur kunt houden zonder comfortverlies, hoe beter. Zo werkt de warmtepomp rustig, met een hoog rendement. Bij een te hoge lijn daalt de efficiëntie, omdat de pomp meer energie nodig heeft om het water op te warmen.

De stooklijn instellen is minder ingewikkeld dan veel mensen denken. Volg deze eenvoudige stappen om de ideale stooklijn te vinden:

1. Begin met de standaardinstelling van de fabrikant.

   1. Dit is een veilige basislijn.
      
      

2. Test deze instelling een week lang.

   1. Noteer of het binnen te koud of juist te warm is.
      
      

3. Pas de lijn aan in kleine stapjes.

   • Wordt het te koud? Maak de lijn iets steiler (verhoog de aanvoertemperatuur met 2°C).

   • Wordt het te warm? Maak de lijn iets vlakker (verlaag met 2°C).
     
     

4. Houd het energieverbruik bij.

   1. Een goed ingestelde stooklijn zorgt voor een lagere stroomrekening én een stabielere binnentemperatuur.
      
      

5. Gebruik de testperiode slim.

   1. Meet vooral op koude dagen hoe de warmtepomp reageert. Dan zie je het verschil het beste.
      
      

Veel moderne warmtepompen hebben automatische optimalisatie. Dat betekent dat de warmtepomp zelf leert welke instellingen het beste werken op basis van temperatuur, verbruik en gedrag in huis. Toch blijft het goed om regelmatig te controleren of de instellingen nog passen bij jouw woonsituatie.

De Pomp AO van DeWarmte verhoogt automatisch de aanvoertemperatuur om de juiste binnentemperatuur te kunnen leveren. Daarnaast kun je ook makkelijk via de DeWarmte app de stooklijn aanpassen om de aanvoertemperatuur van de warmtepomp te optimaliseren.

• De stooklijn te snel of te veel aanpassen. Kleine stapjes werken beter.

• Alleen letten op koude momenten zoals ’s ochtends vroeg. Kijk naar het gemiddelde comfort over de hele dag.

• Geen rekening houden met de isolatie of het type afgiftesysteem.

• Geen metingen bijhouden van temperatuur en verbruik.

• De lijn in de zomer niet aanpassen, terwijl de omstandigheden dan heel anders zijn.

• Gebruik een slimme thermostaat of sensoren. Die meten precies hoe warm het binnen is en helpen bij het optimaliseren.

• Evalueer de instellingen elk seizoen. In de winter en lente zijn de buitentemperaturen verschillend.

• Laat regelmatig onderhoud doen of monitor de prestaties via een app van de warmtepomp.

• Noteer de wijzigingen die je doet. Zo weet je wat het effect is van elke aanpassing.

• Vraag bij twijfel advies aan de specialisten van DeWarmte.

De optimale stooklijn van je warmtepomp zorgt voor de perfecte balans tussen comfort en efficiëntie. Een goed ingestelde lijn betekent een warme woning, lagere energiekosten en een systeem dat langer meegaat.

Of je nu een hybride warmtepomp of een volledig elektrische warmtepomp hebt: door stap voor stap te testen en bij te stellen vind je de ideale stooklijn voor jouw woning.

Bij DeWarmte helpen we je graag om de juiste instellingen te vinden en het maximale rendement uit je systeem te halen.

Plan een gratis adviesgesprek met DeWarmte en ontdek wat de optimale stooklijn voor jouw woning is.